Urtarrilean ultra bat lehiatzeko unea noiz izan daitekeen zalantzan daudenei aholkua eman nien, eta euren barnean kuriositate hori sentitzen dutenak eta euren burua probatu nahi duten denak animatzen nituen urrats hori ematera. Izan ere, ez da beharrezkoa eskarmentua izatea aurrez distantzia laburragoetan lehiatuta. Oraingo honetan, ezaugarri batzuk deskribatzen saiatuko naiz ultratrail bat “ongi egin” nahi duen norbaitentzat.
Kontuan hartuz ultratrail bat maratoiak dituen 42,195 kilometroak gainditzen dituen edozein proba kalifikatzeko erabiltzen dela, gustatuko litzaidake esatea ultratrail bat ez dela “maratoi luze” bat bakarrik.
Distantzia laburragokoak diren mendi-maratoietan errendimendu egokia zein ezaugarriren baitan dagoen esan beharko bagenu, parametro fisiologikoetan oinarrituko ginateke. Besteak beste, gure bihotzak oxigenoa garraiatzeko eta gure giharrek oxigeno hori erabiltzeko duten gaitasuna, ibilbide eta eremu desberdinetan gure pausua emateko eta korrika egiteko moduan dugun eraginkortasuna, eremu teknikoetan erraz eta arin ibiltzeko dugun mugimendu-trebetasuna, ibilbidearen exijentzietara egokitzen den erritmo eta intentsitatea zuzen kudeatuz karbohidratoak pilatzeko gaitasuna, eta, batez ere, karbohidrato horiek oxidatzeko dugun gaitasuna.
Dena den, ultratrail bati buruz ari garenean, errentagarriagoa litzateke aipatu ditugun ezaugarri horietakoren batzuei uko egitea, modu horretan, espezifikoagoak diren beste abantaila batzuk lortuko genituzkeelako eta luzera probetxu handiagoa lortuko genukeelako.
Ultratrailetako korrikalari baten errendimendua gehien mugatzen duen faktoreetako bat giharretako mina izaten da. Gure hanketan pilatzen den giharretako min hori emandako milaka pausu, salto eta inpakturen eraginez gertatzen da. Nahiz eta mendian aurkitzen dugun bidearen aldakortasunak gure pausua aldatzeko aukera ematen digun, eta horrekin batera gure giharrek inpaktua jasotzeko duten modua eta intentsitatea, ez dago zalantzarik kilometro guztien baturak giharretako higadura edo desgaste handia eragiten duela. Higadura hori saihesten lagun dezakeena korrika egiteko modua aldatzea da. Adibidez, gure pausuaren maiztasuna handituz (pausu gehiago baina motzagoak) eta orpoarekin inpaktua arinduz, batez ere, aldapan behera. Nahiz eta korrika egiteko modu hori hain eraginkorra ez izan, asko lagunduko digu gure erreserbak hobeto mantentzen lasterketako orduek aurrera egin ahala.
Modu berean, giharretako inpaktua gutxitzeko erreminta oso baliotsuak lirateke inpaktuak leuntzen dituzten oinetakoak, nahiz eta eraginkortasuna galdu. Zentzu horretan, uste dut aukera benetan interesgarria liratekeela azken aldian merkatuan sartu diren zapatila marka eta modelo “maximalistak”.
Ezaugarri morfologikoei dagokienez, uste dut ultretako korrikalariaren prototipoa hanka oso garatuak dituen lasterkaria dela, aurrez aipatutako gihar-exijentziei hobeto aurre egiteko, eta ez hainbeste proba motzetan ikusten diren hanka lirainak edo estilizatuak dituena, proba motzetan abiadurak hartzen baitu garrantzia handiena.
Eskakizun metabolikoen inguruan, esan daiteke ultratrail baten aurretik karbohidratoen erreserbak betetzeak ez daukala proba motzetan besteko garrantzirik, lasterketan zehar nahitaez indarrak hornitzeko gelditu beharko dugulako. Hori dela eta, ezinbestekoa izango da gaitasuna edukitzea ahalik eta ezusteko edo urdail-hesteetako arazo gutxien izanda elikagai kopuru garrantzitsuak ongi irentsi eta digeritzeko.
Aurreko idatzietan (2015) aritu nintzaizuen erabil daitezkeen nutrizio estrategia desberdinen inguruan, baina badirudi zentzu handia dutela gantzen oxidatzea optimizatzen duten dietak (gantzetan aberatsak).
Azkenik, eta ziurrenik ultratrail baten erronka gainditzeko garrantzitsuena den ezaugarria, gure burua eta gure buruan lasterketak irauten dituen ordu guztietan gertatzen den guztia da, izan ere, une txar bat baino gehiago pasatu beharko ditugu, eta horiei aurre egitea lortu. Azken aldian, faktore psikologikoa errendimendua baldintzatzen duen alderdi garrantzitsua izanik, gero eta kirolari eta entrenatzaile gehiagoren arreta bereganatuz joan da. Ondorioz, etengabe argitaratuz doaz arlo honi buruzko ikerketak, non “neke mentala” eta “entrenamendu mentala” gisako hitzak agertzen diren. Aldi berean, estrategia bitxiak eta berriak proposatzen dituzte kirol-errendimendua hobetzeko. Baina horretaz guztiaz hurrengo batean arituko naiz.
Zalantzarik gabe, badaude faktore gehiago ultratrail bateko errendimendua baldintzatzen dutenak eta gure arreta merezi dutenak, baina uste dut garrantzitsua dela aipatu ditudanengan arreta berezia jartzea.
Osasuna guztiontzat!!
Jon Aranburu
